وەك وشە ژنۆلۆژی مانای زانستی ژن یان ژنناسی دەبەخشێت.مانایەكی دیكەی وشەی ژن لە زمانی كوردیدا ئافرەتە. سەرچاوەكەشی بۆ وشەی ژیان دەگەڕێتەوە. مانای وشەی ژیانیش روون و ئاشكرایە. لە زمانەكانی ناوچە و زمانە هیندۆ ئەوروپیەكان مانای ژیان و زیندووێتی دەبەخشێت. هەروەها وشەی زەن- یش بە مانای ژن بەكاردەهێنرێت. وەك رەگەز یەكەمجار ژن دەركی بەخۆی كردووە. هەر […]
ڕۆژانە
…نەجیبە قەرەداغی گۆڕانکاریەکانی جیهان لەسەرەتای سەدەی ١٩ لە ڕووی پیشەسازی، تەکنیکی، سیاسی و ئابوری، ڕاستتر لە سەردەمی هەڵکشانی سەرمایەداری دا، زیاترین کاریگەری لە بواری کۆمەڵایەتی کرد. مۆدێرنیتە کە خۆی لە سێ پێگەی سەرمایەداری، دەوڵەت نەتەوە و پیشەسازگەرایی دا بەهێزکرد، کێشە و قەیرانی گەورەی لە پەیوەندیە کۆمەڵایەتیەکان دا دروستکرد، هەر لە تێکچوونی پەیوەندیەکانی نێوان تاک و […]
لە تورکیەوە : نەجیبە قەرەداغی ژنۆلۆژی ئامانجێتی کە مێژووی شاراوەی کۆیلایەتی لە رۆژهەڵاتی ناوین و دینامیزمیکی ئازادی ژن و بەرخودانەکانیان ئاشکرا بکات. باوەڕیشیمان وایە کە پۆتانسێلی شۆرشی ژن لە ئاستێكدایە کە کاریگەری لەسەر هەموو بزوتنەوەکانی ژنانی جیهان دا بکات. بۆ ئەوەش دەروازەیەکمان بە ژنۆلۆژی کردەوە و دەستمان پێکرد و دەکرێ بلێین کە هەنگاوی یەکەممان ناوە. […]
کۆمیتەی دامەزراندنی گوندی ژنان – ژنوار رۆژانەیی– دیمۆگرافیا– مێژوو لە ٥٦مین ساڵوەگەڕی کوشتنی خوشکانی میرابەل دا هەموو ئەو کردەوە توندوتیژییانە شەرمەزار دەکەین کە هەزاران ساڵە لە دژی ژنان دەکرێت. لە سەردەمێکداین کە لە ناخەوە ناچارمان دەکات کە دەبێ شەرمەزارکردن و پرۆتستۆکردن تێپەڕێنین. ژنان ڕوبەڕووی قڕکردن دەبنەوە. ئەقڵیەتی رەگەزگەرێتی پیاو بە ئەقڵیەتی ژنکوژی پەروەردە دەکرێت و […]
رۆژانەیی گوندی ئومۆژا ٣٨٠ کم دووری پایتەختی کینیا، نایرۆبیە. ئەو گوندە تەنیا لە لایەن ژنانەوە بەرێوەدەبرێ و ژنانی تێدا دەژی. بە زمانی سواهیلی خەڵکی کینیا ئومۆژا واتە یەکێتی. ئەو گوندە لە ساڵی ١٩٩٠ لە لایەن رەبەکا لۆلۆسۆلی-یەوە کە ڕوبەڕووی توندو تیژی بۆوە دامەزرا. هەتا ئێستا لۆلۆسۆلی وەک دایکی گوند پەسەندکراوە. لۆلۆسۆلی هەتا ئێستا لە کینیا […]
بۆچی ماڵپەڕی ژنۆلۆژی ؟ ژنان لە سەرتاسەری جیهان ، ئێش و ئازار، توند و تیژی ئەشکەنجە و هەزاران جۆر ستەم و زوڵم دەبینن، داخۆ پێویستیان بە مالپەڕ و تۆڕێکی ڕاوێژی و زانیاری نیە؟. هەزاران ساڵە لەسەر ڕووی ئەم گۆی زەویە بێ هەژمار دەوڵەت–شار وەک جێی نیشتەجێبوون دامەزراوە بەڵام کۆمەڵگە بە تایبەتی ژن لە دۆخێک دایە […]